Idris Elba helpt gekleurde soldaten uit de Tweede Wereldoorlog op te sporen
Een van de grootvaders van Idris Elba heeft gevochten in de Tweede Wereldoorlog, maar hij weet niet wat hij heeft moeten doorstaan. Er zijn geen foto's of verhalen bewaard gebleven. “Dat deel van de geschiedenis van mijn familie is enigszins uitgewist”, zegt Elba.
Dat hielp de acteur ertoe aan te zetten om de vierdelige National Geographic-docuseries ‘Erased: WW2's Heroes of Color’ te vertellen en te produceren, die op 3 juni in première ging, dagen voorafgaand aan de 80ste verjaardag van D-Day, toen de geallieerden op de kust landden. uit Frankrijk, op 6 juni. De afleveringen zullen later ook beschikbaar zijn op Disney+ en Hulu.
Meer dan 8 miljoen gekleurde mensen dienden bij de geallieerden, en de serie graaft diep om zich te concentreren op hoe het sommigen verging tijdens D-Day, Duinkerken, Pearl Harbor en het Ardennenoffensief.
Het vertelt het verhaal van het 320th Barrage Balloon Battalion, de enige geheel zwarte gevechtseenheid die op de D-Day-stranden heeft gevochten, en Force K6, een weinig bekend Indiaas regiment muilezelhandlers van het Britse leger dat probeert te evacueren bij Duinkerken.
De serie maakt gebruik van archiefmateriaal, interviews met afstammelingen, dagboeken van soldaten en portretten van acteurs – een mix die Elba naar eigen zeggen diepgeworteld en ontroerend vond.
“Het had echt impact op mij, alleen al in het vertelhokje, terwijl ik naar de beelden keek, naar de gezichten keek en me afvroeg wat mijn eigen persoonlijke connectie was. Zou mijn grootvader een van de mensen in een van de stukken kunnen zijn? Dat was waar ik aan dacht. Het sprak mij dus zeker aan.”
De serie belicht ook verhalen zoals die van Doris Miller, een kantinebediende aan boord van de USS West Virginia die na de Japanse aanval op Pearl Harbor naar een onbeheerd luchtafweergeschut snelde en op de vliegtuigen schoot totdat ze gedwongen werden het schip te verlaten.
Hij was nooit getraind in het gebruik van het wapen, omdat zwarte matrozen die dienden in de gescheiden stewardsafdeling van de marine niet de schiettraining kregen die blanke matrozen kregen. Millers moed leverde hem het Navy Cross op.
“Het voelt gewoon als een voorrecht en een eer om enig licht op hun verhalen te mogen werpen”, zegt regisseur Shianne Brown, die de D-Day-aflevering regisseerde.
In haar aflevering werd Waverly Woodson, Jr. belicht, een hospik die tijdens de landing gewond raakte door granaatscherven, maar niettemin de volgende 30 uur besteedde aan het behandelen van de gewonden en stervenden op Omaha Beach. Hij zou opmerken: “Er bestaat niet zoiets als een kleurenbarrière in actie.”
Brown zegt dat observatie zo krachtig bleek te zijn. “Als je been net is weggeblazen, heb je een dokter nodig om je te helpen. Op dat moment ga je niet tegen Waverly zeggen: 'Nee, ik wil niet dat je mij behandelt.'
Woodson ontvangt postuum het Distinguished Service Cross. De aankondiging werd maandag gedaan door senator Chris Van Hollen uit Maryland. Woodson stierf in 2005.
De serie wijst erop dat veel gekleurde soldaten die tegen de nazi's in Europa vochten, naar huis gingen – de Indiërs terug naar de Britse kolonisatie en de zwarte Amerikanen naar het bittere racisme – en begonnen te pleiten voor verandering vanwege wat ze hadden gezien en verdiend. Burgerrechtenicoon Medgar Evers was tenslotte op D-Day.
“Veel van deze mannen en vrouwen hebben zich nooit mens gevoeld voordat ze naar Europa gingen en vervolgens door de blanke bevolking als een normaal mens werden behandeld”, zegt Brown. “Ik kan me niet eens voorstellen hoe dat voor hen zou hebben gevoeld. Je hebt gevochten tegen Hitler en de nazi’s en tegen fascisme en haat, en je gaat naar huis en ervaart raciale terreur.”
De filmmakers vonden heel weinig beeldmateriaal van niet-blanke soldaten in de archieven en waren dan ook ontroerd toen ze uiteindelijk beelden tegenkwamen van een zwarte eenheid die in Midden-Engeland marcheerde vóór D-Day, of van zwarte soldaten die de val van de nazi’s toejuichten. “Het was gewoon heel vreemd om een zwarte man in nazi-Duitsland te zien”, zegt Elba.
Elba drong er bij de regisseurs en redacteuren op aan om te proberen het publiek bij de actie te betrekken, zoals in de films ‘Saving Private Ryan’ of ‘Dunkirk’. Dat betekende het filmen van nabootsingen van bombardementen in dorpen in Frankrijk, waarbij ze met zware uitrusting de oceaan in waden en soldaten strandbeschietingen ondergingen.
“Ik moedigde de filmmakers echt aan om er echt voor te gaan”, zegt hij. “Hierdoor krijg je vanuit een fictief perspectief een glimp van hoe het eruit had kunnen zien en hoe heldhaftig deze soldaten waren.”
Tegelijkertijd wilden de filmmakers laten zien hoe vreselijk en beangstigend gevechten kunnen zijn, de willekeur van de slachtoffers en het pijnlijke wachten voordat ze worden ingezet.
“We willen niet verheerlijken wat er aan de hand is, maar we wilden de heldenmoed op een manier schilderen die vergelijkbaar was met de manier waarop we dit soort films hebben gezien”, zegt Elba.