De regering-Biden brengt het Congres op de hoogte van de verkoop van F-16 aan Türkiye
De regering-Joe Biden heeft het Amerikaanse Congres op de hoogte gebracht van haar voornemen om F-16 straaljagers aan Türkiye te verkopen, nadat president Recep Tayyip Erdoğan zijn handtekening had gezet onder de toetreding van Zweden tot de NAVO – een ontwikkeling die de afsluiting vormt van meer dan een jaar onderhandelen.
Het ministerie van Buitenlandse Zaken vertelde het Congres formeel over de voorgestelde verkoop ter waarde van 23 miljard dollar, nadat de ratificatie-instrumenten van Türkiye bij het ministerie waren neergelegd.
Volgens de overeenkomst zal Türkiye 40 nieuwe F-16’s ontvangen, samen met upgrades voor 79 van de bestaande vloot.
De voorzitter van de commissie voor buitenlandse betrekkingen van de Amerikaanse Senaat, democraat Ben Cardin, zei op 26 januari dat hij de verkoop van de F-16 aan Türkiye zou toestaan, maar dat het “geen beslissing was waar ik lichtvaardig tot kwam”.
De formele goedkeuring van het Zweedse lidmaatschap door het parlement en het daaropvolgende decreet van Erdoğan werden eerder deze week gepubliceerd in de staatscourant van Türkiye, waarmee het ratificatieproces in het land werd afgerond.
Erdoğan heeft de ratificatie lange tijd gekoppeld aan het streven van Türkiye om F-16 straaljagers uit de Verenigde Staten aan te schaffen. De president riep Canada en andere NAVO-bondgenoten ook op om de wapenembargo’s tegen Türkiye op te heffen.
De zoektocht van Türkiye naar nieuwe straaljagers volgde op de uitzetting uit het door de VS geleide F-35 Joint Strike Fighter-programma in 2019 vanwege het besluit om een geavanceerd Russisch raketafweersysteem aan te schaffen.
Zweden heeft, samen met Finland, zijn traditionele positie van militaire niet-gebondenheid opgegeven om bescherming te zoeken onder de NAVO na de Russische invasie van Oekraïne in februari 2022. Finland trad in april toe tot de alliantie en werd het 31e lid van de NAVO nadat Türkiye het bod van het Noordse land had geratificeerd.
Ankara hield echter stand bij het goedkeuren van het bod van Zweden en beschuldigde het land ervan te toegeeflijk te zijn jegens terreurgroepen. Türkiye was ook boos over een reeks demonstraties van aanhangers van de PKK in Zweden en over protesten tegen het verbranden van de Koran.
Het Noordse land reageerde door zijn antiterrorismewetgeving aan te scherpen en een aantal andere veiligheidsstappen te nemen. Nu Türkiye de goedkeuring heeft afgerond, zijn alle ogen op Hongarije gericht.
De Hongaarse premier Viktor Orbán nodigde op 23 januari zijn Zweedse tegenhanger uit in Boedapest om het bod te bespreken, hoewel er aanwijzingen ontstonden voor spanningen tussen de twee landen.
De Zweedse premier Ulf Kristersson heeft gezegd dat hij Orbán zal ontmoeten, maar dat hij “niet zal onderhandelen” met Hongarije over het NAVO-bod van Stockholm.
Ondertussen werd een afzonderlijke formele kennisgeving naar het Congres gestuurd van het voornemen om voor 8,6 miljard dollar aan F-35’s aan Griekenland te verkopen.
De Amerikaanse overeenkomst met Türkiye was in de eerste plaats afhankelijk van het feit dat Athene de verkoop niet zou belemmeren, en dat Griekenland tegelijkertijd meer geavanceerde vliegtuigen zou krijgen.
Athene was fel gekant tegen de verkoop aan Türkiye vanwege territoriale geschillen met de buren in het energierijke Middellandse Zeegebied.
