Unieke huizen overleven aardbeving in Japans dorp
Door de aardbeving op nieuwjaarsdag werden overal op het Japanse schiereiland Noto houten gebouwen verwoest, maar dankzij tientallen jaren oude, slimme architectuur stond één klein vissersdorpje sterk overeind.
Een paar dakpannen raakten los, maar geen van de ongeveer honderd bouwwerken in het winderige Akasaki, aan de westkust van het land, stortte in tijdens de aardbeving met een kracht van 7,5, waarvan het epicentrum slechts een paar kilometer verderop lag.
Masaki Sato reed na de aardbeving de hele nacht vanuit zijn huis, 300 kilometer verderop in Tokio, om een kijkje te nemen in het 85 jaar oude huis dat hij sinds 2017 bezit en als zomer-B&B exploiteert.
“Het huis staat op een heel smal stuk grond en het gebouw heeft veel kleine kamers, met veel kolommen” die het sterker maken, vertelde de 43-jarige aan AFP.
Om de harde regen, sneeuw en oceaanwinden die uit de Japanse Zee waaien te weerstaan, hebben Sato’s huis en de meeste andere huizen in Akasaki weinig glazen ramen.
Hun buitenmuren zijn gemaakt van stevige houten latten, horizontaal gelaagd. De structuur wordt ondersteund door dikke balken die kriskras door het plafond lopen.
Bij de aardbeving en de vele naschokken kwamen minstens 161 mensen om het leven, en 103 anderen worden nog steeds vermist, aldus de autoriteiten. Maar er vielen geen slachtoffers in het hechte dorp.
Zelfs de door de aardbeving veroorzaakte tsunami-golven bereikten de huizen niet, die op een stuk heuvelopwaarts gebouwd land zijn gebouwd met betonnen tetrapoden die hen tegen de zee beschermen.
Bij Sato thuis werden keramische borden vernield, apparaten omgevallen en een onlangs toegevoegde houten schuifdeur brak, waardoor er puin over de vloer verspreidde. Maar dat was het.
“Ik voelde me zo bemoedigd, omdat het dorp er nog steeds stond”, zei Sato.
“Ik denk dat het te danken is aan het ontwerp van de huizen”, voegde hij eraan toe, zittend aan het stoffige maar nog steeds stevige aanrecht in zijn gastenverblijf.
‘Voorruit’
Hetzelfde gelukkige resultaat werd gezien rond het dorp, waar “het ontwerp van de huizen min of meer hetzelfde is”, zegt inwoner Seiya Shinagawa, een gepensioneerde visser.
“Traditioneel staat er aan de kust een schuur als voorruit, met daarachter een smal hoofdhuis”, zegt de 78-jarige.
Deze opzet is een overblijfsel uit de tijd dat elke visser zijn boten vanuit hun loods rechtstreeks naar zee lanceerde, zei Shinagawa.
Vanaf ongeveer de jaren twintig kozen de vissers uit de gemeenschap voor lucratiever diepzeevissen ver weg van huis, waarbij ze soms kleine fortuinen binnenhaalden voor hun vangst.
Maar toen eind jaren dertig een brand uitbrak die een aanzienlijk deel van het dorp verwoestte, herbouwden mensen de huizen in een uniform en sterker ontwerp. Ondanks zijn veerkrachtige karakter wordt het dorp geconfronteerd met een probleem dat wijdverbreid is in Japan: een ernstig vergrijzende bevolking.
De meeste mensen in Akasaki zijn ouder dan 65, en velen wonen alleen, waaronder de 74-jarige inwoner Akiyo Wakasa.
“Mijn buurvrouw en hun buurvrouw wonen ook alleen”, zei ze.
Volgens Wakasa is een deel van het probleem dat ‘het repareren van huizen geld kost’.
‘Ik weet niet zeker hoeveel mensen hier echt denken dat het de moeite waard zou zijn om het huis op te knappen en hier te blijven wonen als ze niemand hebben om het aan over te dragen’, legde ze uit.
Voor Sato, een medewerker van een IT-bedrijf die daarnaast een vastgoedrenovatiebedrijf runt, is het ondraaglijk om te zien dat Akasaki langzaam achteruit gaat.
Het gebied wordt door de overheid niet erkend als cultureel bezit, maar het is een plek waar mensen een eenvoudige, ouderwetse levensstijl leiden, zei hij.
En als er niemand is om in een huis te wonen, wordt het afgebroken, wat volgens Sato de charme van het dorp aantast.
“Akasaki, dat een uniek en uniform ontwerp van de behuizing heeft behouden… verliest zijn schilderachtige uitstraling.”
Om de speciale uitstraling van Akasaki te redden, heeft Sato zelf vijf huizen en schuren gekocht, en wil hij daar uiteindelijk enkele cafés en restaurants openen.
‘Het dorp is te kostbaar om te verliezen’, zei hij.
