Nu de wereld warmer wordt, zou Zweden zijn jonge wijnindustrie een impuls kunnen geven
Het is halverwege de middag in de nazomer en er waait een frisse Noordzeebries door de wijngaarden van Kullabergs Vingård, een wijngaard en wijnmakerij die voorop loopt bij producenten die proberen te herdefiniëren wat Zweedse wijn kan zijn.
Scandinavië is niet precies wat kenners zouden omschrijven als een topwijnland en de commerciële wijngaarden zijn nog steeds klein vergeleken met Frankrijk, Italië of Spanje. Maar nu de klimaatverandering zorgt voor warmere en langere groeiseizoenen, en nieuwe druivenvariëteiten die aan dit landschap zijn aangepast, rijpt het boeket van Zweedse wijnen mooi.
Terwijl droogte, stijgende hitte en andere extreme weersomstandigheden traditionele wijnbouwregio’s dwingen hun methoden te heroverwegen, verschuift de Zweedse wijnproductie van voornamelijk kleinschalige amateurs naar een industrie met groeiende ambitie.
Kullabergs Vingård strekt zich uit over 14 hectare (ongeveer 34 hectare) en de meeste wijnstokken zijn minder dan tien jaar geleden geplant. In 2022 had de wijnmakerij een jaarlijkse productie van meer dan 30.000 flessen bereikt – voornamelijk witte wijnen die te vinden zijn in luxe restaurants van Europa tot Japan tot Hong Kong en die meerdere internationale prijzen hebben gewonnen.
“Waar wijngaarden in meer traditionele landen lijden, winnen wij aan kracht”, zegt Felix Åhrberg, een 34-jarige oenoloog en wijnmaker die in 2017 naar Zweden terugkeerde om Kullabergs Vingård te leiden nadat hij in wijngaarden over de hele wereld had gewerkt.
Wijnstokken kunnen hitte en droogte verdragen, en in delen van Europa wordt traditioneel landbouw beoefend zonder irrigatie. Maar de afgelopen tien jaar hebben de planeet de warmste jaren ooit gekend, en er wordt nog meer opwarming verwacht. Dat kan wijn treffen, waar zelfs kleine weersvariaties het suiker-, zuur- en tanninegehalte van druiven kunnen veranderen.
Klimaatverandering kan ervoor zorgen dat gebieden die ooit ideaal waren voor bepaalde druiven, een grotere uitdaging vormen. Door extreme hitte rijpen druiven sneller, wat leidt tot eerdere oogsten die de kwaliteit kunnen verminderen, of tot sterkere, minder evenwichtige wijnen als ze te lang rijpen.
De afgelopen jaren zijn wijnstokken steeds verder naar het noorden aangeplant, waarbij commerciële wijngaarden in Noorwegen en Denemarken en andere landen, ook in het Amerikaanse Westen, zijn verschenen en zich hebben uitgebreid naar koelere zones. Het Verenigd Koninkrijk, beroemd om zijn ales en bittere bieren, verwacht dat het wijnbouwareaal de komende tien jaar zal verdubbelen, aangewakkerd door de vraag naar zijn mousserende wijnen.
“Dit is de nieuwe grens van de wijnbereiding en druiven groeien het beste op hun coolste grens”, zei Åhrberg terwijl hij door de nieuw gebouwde wijnmakerij van Kullabergs Vingård liep, een Instagram-vriendelijk juweeltje dat designtijdschriften waardig is en gebouwd met duurzaamheid in gedachten en een capaciteit van drie personen. maal het huidige volume.
De wijdverbreide acceptatie van nieuwe variëteiten van ziekteresistente druiven wordt ook toegeschreven aan de groei van Zweedse wijn. De meeste wijngaarden hebben een druif aangeplant genaamd Solaris, ontwikkeld in Duitsland in 1975, die is aangepast aan het koelere klimaat en beter bestand is tegen ziekten. Hierdoor kunnen de meeste wijngaarden het gebruik van pesticiden vermijden.
“Solaris is als de nationale druivensoort hier in Zweden”, zegt Emma Berto, een jonge Franse oenoloog en wijnmaker bij Thora Vingård op het schiereiland Bjäre, ongeveer 20 kilometer ten noorden van Kullabergs Vingård.
Zij en haar partner, Romain Chichery, verhuisden kort na het afronden van hun wijnbouwstudie in Frankrijk naar Zweden, aangetrokken door de kans om zo vroeg in hun carrière een wijngaard en wijnmakerij te runnen.
Ze zeggen dat ze in Zweden met minder extreme klimaatincidenten te maken hebben dan in Frankrijk, waar opwarmende winters ervoor kunnen zorgen dat wijnstokken vroege knoppen produceren die kwetsbaar zijn voor vorst, en hevige hagelbuien een jaar werk in enkele minuten kunnen vernietigen. En Chichery zei dat ze in Zweden een grotere vrijheid hebben om te experimenteren dan in landen die doordrenkt zijn van traditie en regelgeving, zoals Frankrijk.
Maar werken in koelere en vochtigere omstandigheden betekende het leren van nieuwe methoden. Terwijl wijngaarden in warme klimaten hun druiven zouden beschermen met meer bladerdak, is het hier het tegenovergestelde. Bladeren worden van de onderkant van de plant geplukt om meer zonneschijn de druiven te laten bereiken en de luchtvochtigheid te verminderen.
Het aantrekken van getrainde wijnprofessionals is ook een hindernis, samen met de moeilijkheid om wijnvaten en andere apparatuur op te schalen.
Thora Vingård-eigenaren Johan en Heather Öberg zeiden dat Zweedse universiteiten weinig te bieden hebben op het gebied van wijnmaken of wijnbouw, iets waarvan ze hopen dat dit snel zal veranderen.
Voorlopig komt veel van het talent uit het buitenland, zoals Iban Tell Sabate, die afkomstig is uit de wijnbouwregio Priorat in Spanje en tientallen jaren in de sector heeft doorgebracht.
Hij had over de Zweedse wijnindustrie gelezen, maar zei dat de meeste mensen met wie hij thuis sprak er niets van wisten. Hij werkt het seizoen bij Kullabergs Vingård samen met collega’s uit Frankrijk en Oostenrijk.
“Italië, Griekenland, Spanje, al deze landen krijgen problemen. Er is niet genoeg water en de winters zijn te warm,” zei Sabate.
“Met de opwarming van de aarde bevindt Zweden zich in een goede positie en het is ook een goede wijn.”
Maarten van Aalst, directeur-generaal van het Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut en hoogleraar klimaat- en rampenbestendigheid aan de Universiteit Twente, zag het optimisme over de groei van de Zweedse wijn als een indicator van hoe snel het klimaat in de wereld verandert. Bedrijven ‘hebben daar goede voelsprieten voor’, zei hij, en noemde het positief dat ‘klimaatverandering gedeeltelijk iets is waar we ons aan kunnen aanpassen’.
