‘Democratie is hoop voor het menselijk ras’
Democratie is de hoop van het menselijk ras, zei Mustafa Kemal Atatürk, de grondlegger van Türkiye, tegen de Amerikaanse journalist Isaac Marcosson voor een interview dat oorspronkelijk werd gepubliceerd door The Saturday Evening Post op 20 november 1923.
Atatürk onthulde de meest cruciale waarden en principes van zijn land, met name de democratie, vóór de verklaring van de Republiek in een interview met de Amerikaanse journalist.
Hürriyet Daily News publiceert opnieuw een verkorte versie van Marcossons artikel met belangrijke opmerkingen van de grote leider.
Het was het Turkse kabinet in zitting en ze bespraken de laatste telegrammen uit Lausanne, waar Ismet Pasha, minister van Buitenlandse Zaken, en het enige afwezige lid, een dag eerder het Turkse ultimatum had gesteld over de Chester Concessie en de Turkse buitenlandse schuld. Een economische oorlog, of erger nog, stond op het spel.
Terwijl ik verder kwam, kwam Rauf Bey naar buiten en begeleidde me naar de kamer waar de kast stond. Er was een snelle groepsintroductie. Ik had echter slechts oog voor één persoon. Het was de lange gestalte die opstond van zijn plaats aan het hoofd van de tafel en met uitgestrekte hand naar mij toe kwam. Ik had eindeloos veel foto’s van Kemal gezien en was daardoor bekend met zijn uiterlijk.
Rauf Bey stelde me voor aan Kemal in de kabinetskamer. Nadat we de gebruikelijke begroetingen in het Frans hadden uitgewisseld, zei hij: ‘Misschien kunnen we beter naar de volgende kamer gaan voor ons gesprek en het kabinet aan zijn beraadslagingen overlaten.’
Een butler, niet minder verzorgd dan zijn meester, bracht de onvermijdelijke dikke Turkse koffie en sigaretten. Het interview begon.
“Wat is uw ideaal van de overheid?” vroeg ik nu. “Met andere woorden: gelooft u nog steeds in de pan-islam en in het idee van het pan-turanianisme?”
“Pan-Islam vertegenwoordigde een federatie gebaseerd op de religieuze gemeenschap. Het pan-Turanianisme belichaamde eenzelfde soort gemeenschap van inspanning en ambitie, gebaseerd op ras. Beiden hadden het mis. Het idee van een pan-islam stierf werkelijk eeuwen geleden aan de poorten van Wenen, in het uiterste noorden van de Turkse opmars in Europa. Het pan-Turanianisme ging ten onder op de vlakten van het Oosten.”
“Beide bewegingen hadden ongelijk omdat ze gebaseerd waren op het idee van verovering, wat geweld en imperialisme betekent. Jarenlang heeft het imperialisme Europa gedomineerd. Maar het imperialisme is gedoemd. Je vindt het antwoord in het wrak van Duitsland, Oostenrijk, Rusland en in het Turkije dat dat was. Democratie is de hoop van het menselijk ras”, zei Atatürk.
‘Misschien vind je het vreemd dat een Turk en een soldaat zoals ik, die voor de oorlog zijn gefokt, op deze manier praten. Maar dit is precies het idee dat achter het nieuwe Türkiye zit. Wij willen geen geweld, geen verovering. Wij willen met rust gelaten worden en de kans krijgen om ons eigen economische en politieke lot te bepalen. Hierop is de hele structuur van de nieuwe Turkse democratie ontstaan, die, laat ik hieraan toevoegen, het Amerikaanse idee vertegenwoordigt, met dit verschil: wij zijn één grote staat terwijl jij achtenveertig bent.’
“Het eerste en belangrijkste idee van het nieuwe Turkiye is niet politiek, maar economisch. We willen deel uitmaken van de wereld van zowel de productie als de consumptie.”
