De harten en ademhaling van klassieke concertbezoekers synchroniseren
Mensen die samen naar muziek luisteren, geven vaak aan dat ze een krachtige verbinding met elkaar voelen als gevolg van hun collectieve ervaring.
Uit een nieuwe studie gepubliceerd in het tijdschrift Scientific Reports op 5 oktober blijkt nu dat fysieke reacties – waaronder hartslag, ademhaling en de elektrische geleidbaarheid van de huid – synchroniseren tussen toeschouwers bij klassieke concerten.
Individuen die hoger scoorden op persoonlijkheidskenmerken zoals openheid hadden meer kans om te synchroniseren, terwijl mensen met neurotische disposities minder snel op één lijn zouden komen.
“Als we het hebben over heel abstracte dingen, zoals esthetische ervaringen, hoe je reageert op kunst en muziek, is het lichaam daar altijd bij betrokken”, zegt Wolfgang Tschacher, een psycholoog aan de Universiteit van Bern die het onderzoek leidde als onderdeel van het Experimentele Concert. Onderzoeksproject, vertelde AFP.
Deze theorie staat bekend als ‘belichaamde cognitie’ – het idee dat de geest niet alleen verbonden is met het lichaam, maar dat het lichaam de geest beïnvloedt – die, hoewel aantoonbaar intuïtief voor leken, controversieel is geweest in wetenschappelijke kringen.
Om dit te onderzoeken observeerden Tschacher en collega’s 132 toeschouwers tijdens drie klassieke concerten.
Alle drie speelden ze dezelfde strijkkwintetstukken: Ludwig van Beethovens “Op. 104 in C mineur”, Johannes Brahms’ “Op. 111 in G majeur” en “Epitaphs” van de hedendaagse componist Brett Dean.
De auteurs gebruikten overheadcamera’s en draagbare sensoren om de deelnemers te monitoren, die vóór het concert vragenlijsten invulden over hun persoonlijkheid, of ze genoten van het optreden en wat hun humeur daarna was.
Over het geheel genomen vonden ze op verschillende punten een statistisch significante synchronisatie: de harten van mensen kloppen sneller of langzamer tijdens dezelfde muzikale passages, evenals hun niveau van ‘huidgeleiding’.
De huidgeleiding hangt nauw samen met de vlucht- of vechtreactie van het lichaam. Als de temperatuur hoog is, duidt dit op een staat van opwinding en kan dit verband houden met kippenvel op de huid. Als de temperatuur laag is, bevinden we ons in een staat van ontspanning.
De camera’s legden zelfs de uitlijning van lichaamsbewegingen vast, wat volgens de auteurs “opmerkelijk lijkt, aangezien het publiek van alle concerten in gedimd licht zat” en zich verspreidde als gevolg van de pandemie.
Hoewel de ademhalingsfrequenties van mensen gelijk waren, ademden ze niet daadwerkelijk tegelijk in en uit.
Kracht van muziek
Zoals je zou verwachten, waren mensen van wie het persoonlijkheidstype ‘openheid voor nieuwe ervaringen’ en ‘aangenaamheid’ aangaf, meer geneigd om met anderen te synchroniseren.
Degenen die hoog scoorden op neuroticisme, ‘iemand die neigt naar angstig gedrag, dingen afweren en depressiever zijn’, in de woorden van Tschacher, hadden minder kans om te synchroniseren – maar dat gold ook voor extraverte mensen, wat misschien contra-intuïtief lijkt.
“Extroverte mensen zijn erg sociaal, ze hebben de neiging zich met mensen te vermengen, ze willen aan de macht zijn en ze willen een bepaalde eigenwaarde hebben”, zei hij, eraan toevoegend dat hij dit resultaat ook in eerder onderzoek had gezien. Terwijl extraverte mensen extravert zijn, concentreren ze zich minder op de muziek.
Voor Tschacher zijn de bevindingen meer bewijs in het voordeel van de theorie van ‘belichaamde cognitie’ en helpen ze ook verklaren waarom openbare parades of militaire marsen bijdragen aan het opbouwen van cohesie tussen deelnemers.
En hij verwacht dat de effecten in andere muziekgenres “nog sterker” zullen zijn.
“Er zijn nog meer redenen waarom mensen synchroniseren tijdens popconcerten, mensen bewegen, ze dansen, en dat is gesynchroniseerd door de muziek en dat zou nog duidelijkere resultaten opleveren”, zei hij.
