De EU wil de productiekloof met China en de VS dichten
De leiders van de Europese Unie hebben gedebatteerd over een nieuwe “European Competitiveness Deal” die erop gericht is het blok van 27 landen te helpen de economische productiekloof met Chinese en Amerikaanse rivalen te dichten, uit angst dat de industrieën in de regio anders voorgoed achterop zullen raken.
In een onstabiel geopolitiek landschap dat opnieuw wordt gedefinieerd door de aanhoudende oorlog tussen Rusland en Oekraïne en de toenemende spanningen in het Midden-Oosten die nieuwe economische uitdagingen creëren, zijn de EU-leiders van mening dat er dringend actie nodig is.
China, de VS en de Europese Unie zijn de drie grootste economieën ter wereld, maar het aandeel van de EU is de afgelopen dertig jaar afgenomen. Europa voelt nu druk onder de inspanningen van de VS en China om investeringen in de binnenlandse productie te ondersteunen door middel van subsidies en belastingvoordelen, vooral in hernieuwbare energie en groene technologie.
De leiders hoorden een voorstel voor een EU-brede inspanning om industriële bedrijven te subsidiëren als reactie op de steun van de regering-Biden voor investeringen in milieuvriendelijke technologie via de Inflation Reduction Act, en op de Chinese subsidies voor elektrische auto's en zonnepanelen.
De voorstellen, vervat in een rapport van de voormalige Italiaanse premier Enrico Letta, zijn een reactie op de wijdverbreide bezorgdheid dat Amerikaanse subsidies, die de binnenlandse productie in de VS bevorderen, investeringen uit Europa aantrekken en het verlies van industriële banen op het continent bedreigen.
“We lopen het gevaar dat we geen contact meer hebben. Er is geen tijd te verliezen. De kloof tussen de Europese Unie en de VS in termen van economische prestaties wordt steeds groter”, aldus Letta.
Volgens zijn rapport is het bruto binnenlands product per hoofd van de bevolking in de VS tussen 1993 en 2022 met bijna 60 procent gestegen, terwijl de stijging in Europa minder dan 30 procent bedroeg.
De EU-regels beperken de steun van de lidstaten aan bedrijven om te voorkomen dat de concurrentie tussen bedrijven in de vrijhandelszone van de 27 lidstaten wordt verstoord.
Eén oplossing, zo stelde Letta voor, is om van landen te eisen dat ze een deel van deze hulp gebruiken voor EU-brede projecten in plaats van voor puur nationale projecten.
Het rapport roept ook op tot een betere integratie van de financiële markten van het blok, zodat bedrijven geld kunnen inzamelen voor nieuwe duurzame energieprojecten bij aandelen-, obligatie- en durfkapitaalinvesteerders, in plaats van grotendeels afhankelijk te zijn van bankleningen.
Dat is een al lang bestaand idee dat langzaam vooruitgang heeft geboekt. Letta's ideeën zouden pas worden overgenomen na de verkiezingen voor het EU-parlement van dit jaar en de benoeming van een nieuwe uitvoerende commissie.
“Er is behoefte aan meer investeringen”, zei voorzitter Charles Michel van de Europese Raad, voorzitter van de EU-toppen. “Wat van fundamenteel belang is, is actie ondernemen om de kapitaalmarktenunie tot stand te brengen. En ook om de capaciteiten van de Europese Investeringsbank om in strategische sectoren te investeren te vergroten.”
