Restauratiealbum van de Hagia Sophia opnieuw uitgegeven
Gravures die de renovaties van de Hagia Sophia-moskee laten zien door de gebroeders Fossati, die door sultan Abdülmecid waren aangesteld voor de restauratie, evenals de staat vóór de restauratie, zijn in een boek verzameld.
klasse = “cf”>
De gebroeders Fossati schonken Abdülmecid een album met daarin 25 gravures van de Hagia Sophia uit die tijd. Demirören Publishing heeft de facsimile van de aan Abdülmecid geschonken gravures, getiteld “Hagia Sophia”, in zijn oorspronkelijke formaat. Onderzoeker-auteur Erhan Altunay en archeoloog Murat Sav zeiden dat het boek een zeer belangrijk document is in termen van de geschiedenis van de Hagia Sophia.
De Italiaanse architectenbroers Gaspare Fossati en Giuseppe Fossati werden in 1847 door sultan Abdülmecid aangesteld om de Hagia Sophia-moskee te restaureren. Tijdens de restauratie hebben de architectenbroers toevoegingen gedaan zoals de gevelopstelling van de Koninklijke Entree, de Sultan’s Loge, het Keizerlijke Paviljoen en de Hagia Sophia Tijdwaarnemingskamer.
Na de restauratie verscheen in Londen met steun van Abdülmecid een album met tekeningen van Gaspare Fossati. Deze gravures die de restauratie van de gebroeders Fossati documenteren, bieden belangrijke informatie en documenten over de geschiedenis van de Hagia Sophia-moskee.
Het boek, uitgegeven door Demirören Publishing in twee talen, Frans en Turks, met behulp van de facsimiletechniek, wordt gedrukt op groot formaat, in een speciale doos en met een persoonlijk certificaat. Het boek bevat 25 gravures getekend door Gaspare Fossati. Auteurs en historici zeggen dat het boek een zeer belangrijk historisch document is omdat het de mogelijkheid biedt om de restauraties uit die periode te vergelijken met vandaag.
klasse = “cf”>
Altunay zei over het Hagia Sophia-plein: “Dit gebied had ooit tempels, de Thermen van Zeuxippus en vele andere bouwwerken, die een enorm plein vormden. Van deze overblijfselen is vandaag de dag geen spoor meer over. Dankzij het album van de gebroeders Fossati, gemaakt voor Abdülmecid, beschikken we over documenten die gelijkwaardig zijn aan foto’s. Deze geven een levendige weergave van de 19e-eeuwse staat van de Hagia Sophia. Een opvallend aspect van het boek is de afbeelding van gebouwen rond de Hagia Sophia, die de ‘Hagia Sophia-buurt’ vormden. Deze bouwwerken werden tijdens het bewind van Abdülmecid en Abdülaziz afgebroken en lieten geen sporen na. De gravures in dit boek zijn de best bewaarde documenten van die verloren gegane gebouwen.”
Sav zei: “Dit is de mooiste bron voor het vergelijken van de voor- en na-toestand van de constructie. Eén gravure toont bijvoorbeeld de buitenmuren van de moskee zoals ze vóór de restauratie eenvoudigweg zijn gepleisterd. Na de restauratie verschijnen de muren met gedetailleerde gele en rode voegen. Bovendien heeft Fossati de gewichttorens van de constructie aangepast en hun bovenste delen in halfronde vormen getransformeerd. Deze gravures beschrijven niet alleen de restauratietechnieken, maar dienen ook als referenties van onschatbare waarde voor het analyseren van de historische evolutie van het gebouw.”
Altunay, die informatie verstrekte over de deur die voorheen werd gebruikt als ingang van de Hagia Sophia-moskee, zei:
“We staan bij de deur die ooit de ingang van de Hagia Sophia-moskee was, maar nu de uitgang is en de deur waardoor Fatih Sultan Mehmet binnenkwam. Dit is een plaats die beroemd is om zijn mozaïek. Ooit, tot in de jaren dertig, was dit mozaïek bedekt. We kunnen dit heel duidelijk zien in Fossati’s boek.”
klasse = “cf”>
Sav wees op een opmerkelijk aspect van de deur en zei: “Er is hier een opmerkelijk punt. De deur die we binnenkwamen was oorspronkelijk een deur van een heidense tempel in Tarsus. Later, na een reparatie in de Hagia Sophia, is hij hierheen gebracht en geïnstalleerd. Tegenover de deur bevindt zich een prachtig mozaïekpaneel. Op dit mozaïekpaneel zijn keizer Constantijn en Justinianus afgebeeld. In het midden staat een afbeelding van de Maagd Maria en haar zoon Jezus. De figuur aan de rechterkant van de Maagd Maria is Justinianus, die de Hagia Sophia in zijn hand houdt. De figuur aan de andere kant is keizer Constantijn, afgebeeld met een model van de stad Constantinopel.”
Sav zei dat Fossati diepe sporen heeft nagelaten in de Hagia Sophia en zei het volgende:
“Tijdens de restauratie heeft Fossati ook versterkingswerken uitgevoerd in de Hagia Sophia. Zo heeft hij onder 12 kolommen de basissen verwijderd en vernieuwd en de kolommen uitgelijnd, aangezien deze door de belasting iets afwijken. Bovendien zijn de meeste geschilderde decoraties die we vandaag de dag zien, in die tijd geretoucheerd. Binnenin liet Fossati diepe sporen na. Er zijn bijvoorbeeld zeer grote ronde kalligrafische roundels. Deze inscripties, geschreven in de 19e eeuw, vonden ook hun plaats in de moskee. Hij werkte ook aan engelfiguren in de moskee. De gezichten van deze engelen waren alleen bedekt, waardoor de figuren behouden bleven. Tijdens de restauratie van Fossati zijn deze blootgelegd.”
klasse = “cf”>
Over het werk van Fossati aan de koepel zei hij: “Aangezien deze restauratie ook uitgebreid gedocumenteerd is in de tekeningen van Fossati, bevat deze zeer belangrijke details, zowel wat betreft het gebruik van het gebouw als de structuur ervan. Dit boek, voor het eerst gepubliceerd in 1852 met de steun van Sultan Abdülmecid in Londen, is nu opnieuw uitgegeven als een speciaal album door Demirören Publishing. Dit maakt een duidelijkere vergelijking mogelijk van wat er in die tijd, vóór en in de huidige staat is gedaan. Tijdens deze restauratie waren naar schatting ongeveer 1.000 werknemers in dienst. Na 1500 jaar leeft de Hagia Sophia nog steeds, met haar oude materialen uit verschillende perioden.”
