Project ‘City Panels’ legt architectonisch geheugen vast
Kunsthistoricus Nurtaç Buluç brengt in de database ‘City Panels’ keramische, reliëf- en mozaïekpanelen samen die tussen 1950 en 1990 in architectonische bouwwerken zijn aangetroffen. Op die manier wil hij inzicht verschaffen in het culturele geheugen van die periode.
klasse=”cf”>
Buluç legde uit dat het idee om een database te creëren voortkwam uit haar interesse in keramiek en mozaïeken. Ze voegde toe dat architectuur en kunst een integraal onderdeel van het leven zijn.
“We hebben geprobeerd de structuren te documenteren waarvan we denken dat ze het culturele geheugen van hun periodes weerspiegelen. Naast digitale archivering, zetten we deze panelen om in verhalen en presenteren ze op sociale media,” zei Buluç.
Ze merkte op dat ze ook academische publicaties maken en zei: “Om deze reden kan ik zeggen dat we een gelaagd project hebben. Ons doel is om onze gegevens op de website voor onderzoekers te publiceren en te voorkomen dat deze werken worden vergeten, zelfs als ze fysiek verloren gaan.”
Buluç gaf aan dat het idee voor het project ‘City Panels’ ontstond als een online archief van kunstwerken die te vinden zijn op architectonische structuren in 18 van de 81 provincies van het land, met name uit de periode 1950 tot 1990. Ze legde uit dat de database is gemaakt met behulp van krantenarchieven, bronnen uit architectuurtijdschriften en foto’s van de panelen die zijn gemaakt en ingezonden door kunstliefhebbers.
Buluç gaf aan dat ze professioneel aan de slag gingen tijdens het uitvoeren van het project en dat ze de data via de meest basale website aan onderzoekers wilden presenteren: “We hebben ons bijvoorbeeld gericht op de late jaren 40 en vroege jaren 50, de jaren waarin veel kunstenaars zoals Bedri Rahmi Eyüboğlu, Füreya Koral en Sadi Rıfat Diren werken maakten. Natuurlijk zijn er maar weinig van deze werken uit de jaren 50 bewaard gebleven, omdat veel ervan zijn vernietigd. We kunnen vanaf de jaren 60 beginnen met documenteren. We gaan persoonlijk naar de bouwwerken en fotograferen de nog bestaande uit de jaren 60 tot 90. Er staan momenteel ongeveer 500 panelen uit 18 verschillende steden op de website. Ik denk dat ongeveer 100 van deze 500 werken zijn verdwenen.”
klasse=”cf”>
Buluç legde uit dat onderzoekers dankzij de filters in de database in het ontwerp van het archief op de snelste manier toegang kunnen krijgen tot de werken op basis van het bouwmateriaal, de locatie of de kunstenaar van het werk.
“Tijdens het maken van deze filters hebben we ook een mappingsysteem gemaakt. Wanneer onderzoekers op de website klikken, kunnen ze door naar de kaart van Türkiye te kijken, zien welke provincies, buurten en districten architectonische kunstwerken hebben. Daarnaast hebben we ook een bibliografie gemaakt”, zei ze.
Buluç benadrukte dat zij dit archief baseerden op een academische en archiefdatabase en zei dat zij krantenarchieven en academische publicaties hadden onderzocht.
klasse=”cf”>
Toestemming vereist
Sprekend over de moeilijkheden die ze tegenkwamen tijdens de uitvoering van het project, zei Buluç: “We kunnen geen foto’s maken zonder toestemming in privé- of openbare gebouwen. Hiervoor is een toestemmingsproces vereist. Documentatie betreft ook mensen die in appartementen wonen, omdat ze zich tijdens stedelijke transformatie zorgen maken dat als de kunstwerken op het gebouw worden geregistreerd, dit het transformatieproces moeilijker zal maken. Omdat ze het belang van de panelen die kunstwerken zijn niet kennen, bezorgen deze situaties ons problemen tijdens de documentatie.”
Buluç gaf aan dat er nog een andere reden is voor de problemen: het niet kunnen vinden van de werken op de juiste plek vanwege stedelijke transformatie en natuurlijke en onnatuurlijke redenen, ook al zijn ze ervan op de hoogte.
klasse=”cf”>
“Zelfs als er een kunstwerk is, kunnen sommige delen ervan soms worden verwijderd en beschadigd. Zo gingen we bijvoorbeeld een keramisch paneel documenteren in de lift van een hotel in İzmir. Omdat de lift oud was, werd het paneel dienovereenkomstig gemaakt, maar omdat ze het paneel tijdens de renovatie verwijderden en opnieuw installeerden, was er schade.”
Buluç stelde dat het anonimiseren van panelen in de jaren 60 en 70 begon als gevolg van de wederopbouw en de bouw van flatgebouwen met meerdere verdiepingen. Volgens hem signeerden kunstenaars de panelen niet omdat ze niet dachten dat ze een kunstwerk produceerden en ze het zagen als een manier om geld te verdienen.
Verwijzend naar Wet nr. 2863 inzake de bescherming van culturele en natuurlijke rijkdommen, die in 1933 van kracht werd, zei Buluç dat er geen specifieke beslissing was voor deze panelen en merkte op dat dankzij de “Stadspanelen” en hun aanhangers, in overeenstemming met het besluit van de gemeenteraad van Kadıköy, de decoratieve elementen op de gebouwen die in het kader van stedelijke transformatie moeten worden gesloopt, nu onder bescherming vallen.
“We proberen kunstwerken in de openbare ruimte zichtbaar te maken. Ik hoop dat dit werk een voorbeeld zal zijn voor andere gemeenten”, voegde ze toe.
Buluç benadrukte dat het hun doel is om een archief van mondelinge geschiedenis te creëren over de geschiedenis van de hedendaagse Turkse keramische kunst. Ze vertelden dat ze in juni in Izmir de kunstenaars van de tweede generatie hebben geïnterviewd die deze keramische panelen maakten en dat ze hopen het project nog verder uit te breiden.
Ze voegde toe dat ze ook de namen van degenen die de panelen hadden gefotografeerd en met hen hadden gedeeld, op sociale media publiceerden en dat ze zeer positieve reacties op het project hadden ontvangen.