Olijftijd
Overal in het land vindt de olijvenoogst plaats. Veel olijfboomgaarden zijn al geoogst, vooral in de warmere zuidelijke en westelijke streken, terwijl andere nog steeds wachten op het juiste moment om het kostbare fruit, vol van smaak en sublieme olie, te plukken. De olijvendiversiteit in Türkiye is zeer rijk, dus het is een goed moment om eens naar ons brede assortiment olijvensoorten te kijken. Ten eerste moeten we de variëteit “Delice” vermelden, de wilde variëteit die overal in de Egeïsche regio groeit en kan worden geënt om andere variëteiten te produceren die inheems zijn in Anatolië. “Delice” betekent “Madly” of “Crazily” in het Engels, wat ik de meest geschikte term vind voor deze millennia-oude variëteit die ondanks alle verwachtingen waanzinnig overal in het Egeïsche landschap groeit en een waanzinnig heerlijke smaak heeft, maar wel gek moet zijn om een olijfoliebedrijf op de variëteit te vestigen, omdat de opbrengst minimaal is vanwege de kleine olijven.
klasse = “cf”>
Gelukkig zijn we gezegend met 89 soorten olijfvariëteiten, maar zo’n overvloed brengt ook uitdagingen met zich mee. Türkiye is misschien wel erg rijk aan olijven, maar er zijn veel factoren die de olijvencultuur bedreigen. Zullen we in staat zijn al onze goede oude variëteiten te behouden en in stand te houden tegen bedreigingen? En de bedreigingen zijn enorm, variërend van concurrerende marktomstandigheden en hoge productiekosten, en er zijn ook nieuwe buitenlandse variëteiten die in het land worden geïntroduceerd in de hoop op lagere kosten met machinaal bediende oogstmogelijkheden, wat overigens misschien niet geschikt is voor bepaalde landschapsomstandigheden, en natuurlijk het grootste van allemaal: het mondiale probleem van de klimaatverandering.
Mediterrane olijftafereel
klasse = “cf”>
Olijven en olijfolie behoren tot de belangrijkste producten van de mediterrane landen. Türkiye is een van de belangrijkste producenten op de mondiale olijfoliemarkt. Volgens de Internationale Olijfolieraad (IOC) is Spanje veruit de grootste producent. Italië is, hoewel ver achterop, het land dat het meeste profijt heeft van olijfolie. Het verkoopt aan de wereldmarkt meer olijfolie dan het in werkelijkheid produceert, koopt blijkbaar grote hoeveelheden uit andere landen en verkoopt het onder Italiaanse merknamen met het etiket ‘gebotteld in Italië’. Een juridisch aanvaardbare, maar ethisch controversiële voorwaarde. Toegegeven, Italianen produceren olijfolie van uitzonderlijk hoge kwaliteit wat betreft smaak en smaak, maar ze bewaren die in het geheim voor hun eigen gastronomische consumptie of verkopen ze anderszins tegen exorbitante prijzen over de hele wereld aan liefhebbers.
Kijkend naar de andere olijventeeltlanden in het Middellandse Zeegebied lagen we vroeger qua productie achter op Griekenland, maar nu staan we op de derde plaats. Dit jaar is het jaar van overvloed in de olijvencyclus in termen van opbrengst, dus we zouden Italië zelfs kunnen overtreffen in productie. Tunesië en Syrië zijn doorgaans concurrerende producenten. In het verleden zijn er jaren geweest dat ze Türkiye voor waren, maar Syrië is om voor de hand liggende redenen achterop geraakt en een aanzienlijk deel van de Tunesische productie is in handen van Italianen. Libanon en Palestina zijn praktisch uitgesloten van het spel, wederom om voor de hand liggende redenen die de wereld bekend zijn. De productie van landen als Portugal, Marokko en Algerije blijft ver achter, terwijl sommige landen met een Middellandse Zeekust, zoals Frankrijk, Kroatië, Slovenië en Albanië, nauwelijks zelfvoorzienend zijn. In het geval van Frankrijk is olijfolie interessant genoeg slechts belangrijk in de Provençaalse keuken.
Hoewel olijven en olijfolie worden gebruikt in de keuken van al deze mediterrane landen, heeft geen van hen een speciale categorie gerechten die uitsluitend aan olijfolie zijn gewijd, zoals wij. Wat wij ‘zeytinyağlı’-gerechten noemen, betekent eenvoudigweg ‘met olijfolie’, wat verwijst naar de kookmethode waarbij groenten of peulvruchten worden gestoofd in olijfolie, met een eerste sautering van uien en soms knoflook, en alle ingrediënten langzaam worden gestoofd totdat al het vocht is verdampt. teruggebracht tot bijna geen, tot een zeer smakelijke emulsie van olijfolie en kooksappen. Hoewel deze categorie essentieel is voor de Turkse keuken, vervangt zonnebloemolie tegenwoordig helaas, tegen hoge kosten, meestal olijfolie. Niettemin zijn olijven alomtegenwoordig op de Turkse tafel, vooral bij het ontbijt. Geen enkel Turks ontbijtbeleg is compleet zonder gezouten olijven, een gewoonte die we hebben en die soms vreemden afschrikt.
klasse = “cf”>
Olijfgaarden als cultuurlandschap
klasse = “cf”>
De afgelopen weken ben ik naar twee olijfgeografieën geweest die omschreven kunnen worden als een zee van olijven. Ik werd uitgenodigd voor het “FestOlive Edremit – Olive Oil Tasting Festival” in de bovenste Egeïsche regio van Türkiye, de belangrijkste olijvenproducent van het land. Georganiseerd onder leiding van Ahmet Çetin, voorzitter van de raad van bestuur van de Edremit Kamer van Koophandel, gaf het evenement prioriteit aan het proeven van olijfolie. Mijn lezing ging over “Olijflandschappen als cultureel erfgoed”, een onderwerp dat mijn twee beroepen als natuurbehoudsarchitect en voedselschrijver combineert. Onze olijfvariëteiten en olijfgaarden zijn een troef van ons erfgoed. In feite heeft UNESCO de traditionele olijventeelt van Türkiye een jaar geleden opgenomen in de ‘UNESCO-lijst van immaterieel cultureel erfgoed’ en deze geregistreerd als ‘Traditionele kennis, methoden en praktijken met betrekking tot de olijventeelt in Türkiye’, die alle olijventeeltgebieden van het land omvat. . De Lijst Immaterieel Cultureel Erfgoed omvat niet-structureel cultureel erfgoed, zoals gastronomie, muziek, volksdansen, handwerk en ambachtelijke producten die van generatie op generatie worden doorgegeven. De aanvraag van Türkiye voor de olijventeelt is het eerste en enige item met betrekking tot olijven dat onze bescherming van olijflandschappen versterkt.
Na Edremit reisde ik naar Kilis, op uitnodiging van het project “Heritage: Kilis!” een initiatief van wijnmakerij Ni-Ce dat de wijnbouw in de regio nieuw leven inblaast. Kilis is een stad een paar kilometer ten noorden van de Syrische grens in het zuidoosten van Türkiye. Een geografie die heel anders was dan die van de Egeïsche kust. We passeerden olijfboomgaarden die zich uitstrekten van Gaziantep tot aan de Syrische grens en verder langs de Barack-vlakte. Volgens archeologische vondsten is de oorsprong van olijven Mesopotamië, dat wordt gedefinieerd als de Vruchtbare Halve Maan. De opgravingen van Oylum Höyük, vlak naast Kilis, brachten zeer vroege sporen van een olijvencultuur hier aan het licht, waaronder olijfkuilen in terracotta kommen uit de Midden-Bronstijd die teruggaan tot 1800-1700 voor Christus. Volgens de informatie van professor Dr. Atilla Engin, hoofd van de opgravingen, is Oylum Höyük al eeuwenlang een ononderbroken nederzetting, wat betekent dat hier al zo’n vierduizend jaar olijven worden verbouwd.
Als land dat leeft in landschappen die kunnen worden gedefinieerd als de bakermat van de olijven, moeten we onze olijvencultuur beschermen. We hebben het geluk dat we zo’n grote verscheidenheid aan keuzes hebben op het gebied van olijven. Ik sta er altijd op dat elke chef-kok een olijfoliepalet zou moeten hebben, zoals een schilderspalet. Nu moeten we het hebben over de combinatie van olijfolie en eten, we moeten praten over welk gerecht goed bij welke olijfolie past. Die smaakerfenis hebben we trouwens al. Onbewust betaalden we onze olijfolie met onze streekgerechten. De gespierde, sterke Kilis-olie harmonieert met de sterk kruidige gerechten van Kilis, terwijl de frisfruitige Edremit-variëteit een natuurlijke affiniteit heeft met de Noord-Egeïsche keuken, beladen met groenvoer, vis en zeevruchten. De tijd klikt in Olive O’Clock-tijd. Nu is het tijd om de rechtmatige waarde te geven aan dit immense erfgoed en het olijvenpatrimonium veilig te stellen!
