Britse satire ‘Spitting Image’ gevierd in nieuwe tentoonstelling
Margaret Thatcher droeg een mannenpak en rookte een sigaar, Ronald Reagan was een gevaar dat bijna een nucleaire oorlog veroorzaakte, terwijl de moeder van koningin Elizabeth II uit een halflege jeneverfles sjokte.
Op het hoogtepunt van zijn populariteit in de jaren tachtig trok het Britse satirische televisieprogramma Spitting Image wekelijks 15 miljoen kijkers.
Nu, bijna veertig jaar nadat de film voor het eerst werd uitgezonden, zijn poppen van enkele van de bekendste doelwitten, waaronder Thatcher, Sovjetleider Michail Gorbatsjov en prinses Diana, tentoongesteld op een tentoonstelling in Cambridge.
Spitting Image, gecreëerd door de Britse karikaturisten Peter Fluck en Roger Law, was genadeloos in zijn weergave van de belangrijkste publieke figuren van die tijd.
Producent John Lloyd zei dat hij vastbesloten was om aan de show te werken zodra hij ervan hoorde en nam onmiddellijk contact op.
Spitting Image werd al snel een daverend succes, waarbij elke zondagavond mensen uit alle lagen van de bevolking aanwezig waren.
Een van de beroemdste poppen van de show was die van voormalig premier John Major, die een terminaal saai leven leidde, waaronder een schets waarin hij erwten at met zijn vrouw Norma.
Het gerucht ging dat Majors voorganger Thatcher niet bijzonder geïnteresseerd was in haar eigen langlopende vertolking. Ze werd routinematig afgebeeld als een almachtige vrouw, omringd door zwakke en onhandige mannelijke ministers.
De tentoonstelling, die op 30 september werd geopend in de Cambridge University Library, bevat ook originele scripts, schetsen en klachtenbrieven die zijn ontvangen tijdens de twaalfjarige looptijd van het programma.
In één brief maakte politicus David Steel bezwaar tegen de manier waarop de show zijn pop ‘aanbiddend omhoog liet staren’ naar politieke bondgenoot David Owen en hem ‘dierbaar’ noemde.
Norman Tebbit, een van Thatchers meest loyale en favoriete ministers, was echter erg blij met zijn in leer geklede, met een boksbeugel zwaaiende pop.
“Hij vond het erg grappig. Het maakte hem tot een held uit de arbeidersklasse”, zei Lloyd.
Tentoonstellingscurator Chris Burgess zei dat de show erin was geslaagd “het politieke te combineren met het alledaagse, het anarchistische, het surrealistische en het belachelijke. “Het is de populairste satire die ooit is geproduceerd”, zei hij.
Voor Lloyd lag een groot deel van het succes van het programma in het vermogen van Fluck en Law om iemand te nemen die alle anderen als een gewoon uiterlijk zagen en ‘gewoon te vangen hoe de neus is of een kleine blik in de ogen.
“Opeens kun je ze nooit meer serieus nemen.”
Het programma werd er vaak van beschuldigd dat het overdreven was, maar Lloyd zei dat deze zogenaamde wreedheid in werkelijkheid neerkwam op beledigingen op de speelplaats en een universele gevoeligheid voor fysieke verschijning.
“Er is iets vreemds aan politici, je kunt zeggen: je hebt gefraudeerd met je belastingaangiften, je hebt affaires gehad met vijftien mensen… maar als je zegt dat je grote oren hebt, is dat ‘echt oneerlijk'”, zei hij.
