Arrestatie van Telegram-oprichter zorgt voor een nieuwe impuls voor debat over online vrijheid
Met de arrestatie van de in Rusland geboren miljardair en oprichter van de tech-industrie Pavel Durov heeft de Franse politie zich in een heftig debat over de vrijheid van meningsuiting online gestort, wat wereldwijde gevolgen kan hebben.
klasse=”cf”>
Durov, oprichter van de enorm populaire berichtendienst Telegram, werd op 24 augustus in de avond opgepakt en wordt ervan beschuldigd dat hij verschillende vormen van criminaliteit op zijn platform niet heeft aangepakt.
Telegram veroordeelde de actie meteen en noemde het ‘absurd’ om hem persoonlijk verantwoordelijk te houden voor misbruik van het platform.
Het bedrijf kreeg gezelschap van een koor van verontwaardiging, aangevoerd door de industriegigant en zelfbenoemde voorstander van de vrijheid van meningsuiting, Elon Musk.
Anderen hebben er echter op gewezen dat Durov, een van de invloedrijkste techbedrijven ter wereld, wellicht zelf ook onder vuur heeft gelegen.
“Misdaad en haatzaaiende uitlatingen nemen toe op Telegram, maar Durov is buitengewoon onwillig om mee te werken”, vertelde Marc Owen Jones, universitair hoofddocent aan de Northwestern University in Qatar, aan AFP.
“Als hij wat meer had meegewerkt, was hij waarschijnlijk niet in deze situatie terechtgekomen.”
Hij opperde dat Musk zich zorgen zou kunnen maken omdat hij in het verleden heeft geweigerd mee te werken en ambtenaren zelfs heeft uitgedaagd met betrekking tot zijn platform X.
klasse=”cf”>
De arrestatie onderstreept een algemene trend onder wetgevers en wetshandhavers die minder tolerant zijn tegenover speciale verzoeken van tech-bazen.
De Digital Services Act (DSA) van de EU ondermijnt de logica dat bedrijven niet verantwoordelijk zijn voor de content, door platforms te dwingen toezicht te houden op wat hun gebruikers doen. Anders riskeren ze zware straffen.
Ook Groot-Brittannië, de Verenigde Staten en de Europese Unie zijn bezig met het aanprijzen van wetten die diensten als Telegram zouden dwingen om achterdeurtjes in versleutelde berichten te creëren.
Overheden beweren dat ze deze toegang nodig hebben om crimineel gedrag te kunnen onderzoeken. Vaak zien ze dit als een strijd tegen seksuele uitbuiting van kinderen.
Maar voorstanders van de vrijheid van meningsuiting hebben zich aaneengesloten om zich tegen deze maatregelen te verzetten.
De Australische onderzoeker Timothy Koskie schreef op de website The Conversation dat de arrestatie van Durov “een nieuwe stap was in de vaak verwarrende en tegenstrijdige onderhandeling over de mate waarin platforms verantwoordelijkheid dragen voor de inhoud van hun site.”
Als Durov zou worden veroordeeld, schreef hij, zou dat “landen over de hele wereld ertoe kunnen aanzetten om hun eigen onderzoek te starten.”
Maar Florence G’sell van de Universiteit van Lorraine in Frankrijk stelde dat het debat eigenlijk gaat over de mate van privacy die we willen bij het gebruik van berichtendiensten.
klasse=”cf”>
“Willen we volledige bescherming tegen welke vorm van surveillance dan ook?” vroeg ze.
“Of heffen we de encryptie op en dwingen we de bedrijven om gegevens aan de autoriteiten te verstrekken.”
De ironie van Durovs arrestatie is dat hij, naar eigen zeggen, in 2014 gedwongen werd Rusland te ontvluchten toen hij verwikkeld raakte in een zeer vergelijkbaar debat.
Hij beweert dat de Russische geheime dienst hem heeft opgedragen gegevens over verschillende anti-Kremlin-groepen te overhandigen.
Toen hij weigerde, werd hij bedreigd en uiteindelijk gedwongen de controle over VKontakte, een ander sociaal netwerk dat hij had opgericht, af te staan.
