Boozy boza: genot van winternachten

In Turkse steden, vooral in de oude wijken van Istanbul en dergelijke, wordt de stille duisternis van de nacht vaak doorspekt met een scherp geluid dat ‘Boza!’ schreeuwt. Het is het doordringende geluid van een ronddwalende straatverkoper van boza, een gefermenteerde stroperige drank, zeer geliefd bij de Turken, en zeker een verworven smaak voor buitenlanders. Boza heeft een dikke stroperige consistentie, vergelijkbaar met een soepachtige pudding of frumenty, of een dikke smoothie. De smaak is zoetig en toch een beetje zuur, afhankelijk van het fermentatieniveau. Gemaakt van gierst, tarwe, bulgur, rijst of een combinatie van verschillende granen, heeft het een aardse, gezonde smaak met subtiele gistachtige tonen. Stel je voor dat je een gistachtig deeg in vloeibare vorm drinkt. Het is vullend en bevredigend, houdt je urenlang vol, maar voedt ook de ziel en roept een huiselijk nostalgisch gevoel op.

klasse = “cf”>

De nostalgische sfeer van boza is er altijd. Misschien komt het omdat voor velen zelfs het geluid van de boza-verkoper op de knop drukt om terug te denken aan de kindertijd, de plotselinge drukte in huis bij het horen van het lange ‘boooozaaa’-geschreeuw, naar het raam rennen om de boza-verkoper te bellen en zich vervolgens naar binnen haasten. de keuken om de containers te vinden, de geur van ijskoude lucht die het huis binnendringt, eindelijk nipt van de met kaneel bestrooide boza onder de warme deken terwijl je nog steeds het vervagende geluid hoort van de boza-verkoper die langzaam verder gaat, dat diep van binnen medelijden voelde voor hem terwijl hij in de ijskoude nacht zijn brood voor zijn gezin probeerde te verdienen, en voor de dankbaarheid voor het feit dat hij een warm huis had. Men kan zich ook gemakkelijk de boza-verkoper herinneren in de roman ‘A Strangeness in My Mind’ van de Nobelprijswinnende Turkse schrijver Orhan Pamuk. In dat geval verkoopt Mevlüt Karataş, de held van de roman, boza als nachtbaan tijdens de koude wintermaanden. Tijdens zijn eindeloze omzwervingen door de straten van Istanbul gedurende vier decennia observeert hij de geleidelijke verandering van de stad, de transformatie van de oude wijken, de mensen en het land in het algemeen. Door zijn ogen vertelt Pamuk hoe het toenemende tempo van de wereld de historische essentie van de stad verslindt en hoe ambitieuze bouwers oude gebouwen afbreken en vervangen door gloednieuwe blokken. Net als het wegstervende geluid van de boza-verkoper als hij naar een andere buurt verhuist, vervagen onze herinneringen aan het verleden langzaam en vervagen uiteindelijk. Pamuks boza-verkoper is de belichaming van verloren tijden, zijn verhaal een elegie voor het lang verloren Istanbul. We horen zelden diep in de nacht een boza-verkoper, hoewel onze voorliefde voor het drankje er nog steeds is. We kopen het nu meestal in supermarkten.

Boza overleeft nog steeds als een favoriete vreemde drank voor mensen in Türkiye, maar de authentieke smaak van boza behoort misschien ook tot het verleden. Hedendaagse boza is meestal zoeter, terwijl het vroeger een beetje samentrekkend of zuur was. De zure versie werd een paar dagen langer gefermenteerd en vertoonde soms kleine belletjes, wat erop duidde dat er enige alcoholvorming plaatsvond. Vreemd genoeg werd het niet als een alcoholische drank beschouwd, moslims toonden zich geen zorgen over het consumeren van boza, en tegenwoordig is boza zelfs voor de meest vrome moslims in het land onschadelijk. Er zijn suggesties dat ‘boza’ de wortel zou kunnen zijn van het woord ‘booze’ in de Engelse taal. De volksetymologie suggereert dat het woord booze zijn oorsprong zou kunnen hebben in de oosterse boza of buza. In de Ottomaanse tijd was een ‘bozahane’ (bozahuis) een taverne-achtige plek die bezocht werd door matrozen, muilezeldrijvers, dragers en andere arbeiders. De grote Ottomaanse reiziger Evliya Çelebi was overweldigd toen hij rond het midden van de 17e eeuw per ongeluk zo’n plek in Ankara binnenging. Hij beschreef het als smerig met dronken mensen, absoluut geen plek voor de elite. Hoewel het niet als een drank met drank wordt beschouwd, zijn er verschillende gevallen geweest waarin boza-huizen werden verboden vanwege hun beruchte bekendheid als centra voor het opdrinken, en enkele door alcohol veroorzaakte gevechten.

klasse = “cf”>

Ondanks de slechte naam dat het een vreemdheid in gedachten had, was de populaire overtuiging dat boza de drinker enorme kracht gaf. Dat is de reden waarom het vooral de voorkeur kreeg van de machtige Janitsaren, de ruggengraat van het Ottomaanse leger; zozeer zelfs dat ze boza-makers met zich meenamen op hun campagnes, samen met zadelmakers, hoefsmeden, koks en kappers. Het Ottomaanse hof was ook voorstander van boza; er werden duidelijk grote bedragen verdiend in de keukens van het paleis. Volgens de registrars bedroeg de rijst die voor de boza-productie werd gekocht slechts zeven en een halve ton in de fiscale administratie van 1631. Je zou kunnen zeggen dat de sultan de voorkeur gaf aan boza. het vanwege de “kracht”-gevende eigenschappen van boza. Het krachtgevende aspect is eigenlijk waar, boza is als een powerdrank die de energie verhoogt. Er is ook een licht kalmerend effect, wederom vanwege de rijke koolhydraatboost die uit de granen komt, en ook door het verborgen drankgehalte in de zure granen. Dat is de bron van vreemdheid in de geest die Pamuks roman inspireerde. Niettemin overtrof de gedachte dat het goed is voor de gezondheid de bezorgdheid over verborgen drank in de drank, en het werd geïnterpreteerd als een slaapverwekkend winterverrukking, zelfs geschikt voor kinderen. De huidige verschuiving naar zoetheid in boza heeft niet te maken met het feit dat mensen bang zijn voor de zure smaken om zich te beschermen tegen ‘het vreemde in de geest’, maar komt doordat ons smaakpalet is overgeheld naar de zoete, in plaats van naar de scherpe, scherpe of zure smaken. Of je nu de voorkeur geeft aan de zoetere of de zure versie, een klein kopje boze is een vreemde smaak die we echt lekker moeten proberen, altijd met een flinke scheut kaneel en een handvol geroosterde kikkererwten erbovenop!